|
Êáèïñßæåé ï óêýëïò ôç æùÞ ìáò; ÑÜôóåò ìå ðñïâëÞìáôá ìïñöïëïãßáò Ðüóï Ýîõðíïò åßíáé ï óêýëïò óáò; Âéâëßá ãéá óêýëïõò ðïõ äéáâÜóáìå DOG WHISPER : O ãçôåõôÞò ôùí óêýëùí Åðßóêåøç óôïí Êôçíßáôñï |
|
Ôá ôåëåõôáßá 100 ÷ñüíéá ÷áñáêôçñßóôçêáí áðü ðïëëÝò åîåëßîåéò óôçí åðéóôÞìç, óôçí ôå÷íïëïãßá, óôçí åðéêïéíùíßá êáé óå Üëëïõò ôïìåßò. ×áñáêôçñßóôçêáí üìùò åðßóçò, êáé áðü ôçí ìåôáóôñïöÞ ôïõ ñüëïõ ðïõ Ýðáéæáí ïé óêýëïé, åäþ êáé ÷éëéÜäåò ÷ñüíéá, óôçí éóôïñßá ôïõ áíèñþðéíïõ ðïëéôéóìïý. ÌÝóá óôïí áéþíá ðïõ ðÝñáóå, ï óêýëïò Ýãéíå óéãÜ óéãÜ áðü "åñãÜôçò" ôçò õðáßèñïõ óôçí õðçñåóßá ôïõ áíèñþðïõ, á÷þñéóôïò óýíôñïöïò üëçò ôçò ïéêïãÝíåéáò óôï áóôéêü ðåñéâÜëëïí ôçò ìåãáëïýðïëçò.
Áðü ôüôå ðïõ ï óêýëïò åîçìåñþèçêå êáé ôÝèçêå "óôçí õðçñåóßá" ôïõ áíèñþðïõ, ÷ñçóéìïðïéÞèçêáí ïé ðïëëáðëÝò éêáíüôçôåò êáé ôá ÝíóôéêôÜ ôïõ ãéá ôï êõíÞãé, ôçí êáèïäÞãçóç êïðáäéþí, ôç öýëáîç ðåñéïõóéþí ê.á. Ï Üíèñùðïò Ýãéíå "ôï áöåíôéêü" ðïõ ðñïóÝöåñå óôï óêýëï ôñïöÞ êáé êáôÜëõìá êáé ï óêýëïò "ï åñãÜôçò" êáé ï ðïëýôéìïò âïçèüò óå ðïëëÝò áðü ôéò áíèñþðéíåò áó÷ïëßåò. Ðáñüëç ôçí ìáêñï÷ñüíéá êïéíÞ ìáò éóôïñßá, ï ðëçèõóìüò ôùí óêýëùí ðáñÝìåíå ðÜíôá ÷áìçëüò êáé ç "÷ñÞóç" ôïõ ãéíüôáí áíÝêáèåí ìå êñéôÞñéï ôçí åñãáóéáêÞ ôïõ ðñïóöïñÜ.
ÐïôÝ Üëëïôå óôï ðáñåëèüí, ï óêýëïò äåí ìðÞêå ôüóï äõíáìéêÜ óôç êáèçìåñéíüôçôá êáé ôá åíäéáöÝñïíôá ôïõ áíèñþðïõ, üóï êáôÜ ôçí äéÜñêåéá ôùí ôåëåõôáßùí 100 ÷ñüíùí. Ï ðëçèõóìüò ôùí óêýëùí, áõîÞèçêå ðáãêïóìßùò, áêïëïõèþíôáò ôçí ðïñåßá ôçò áíèñþðéíçò áóôéêïðïßçóçò.
ÊáôÜ ôïí 20ï áéþíá ï Üíèñùðïò åãêáôÝëåéøå ìáæéêÜ ôçí ýðáéèñï êáé ôéò áãñïôéêÝò áó÷ïëßåò, êáé åãêáôáóôÜèçêå, óôáäéáêÜ, óå üëï êáé ðéï ðõêíïêáôïéêçìÝíåò áóôéêÝò ðåñéï÷Ýò. Åêåß, ó' Ýíá ðåñéâÜëëïí âéïìç÷áíïðïéçìÝíï êáé óôõëéæáñéóìÝíï, Ýíéùóå áðïêïììÝíïò áðü ôçí ýðáéèñï êáé ôç öýóç. Óáí ìåôáíÜóôçò äåí ìðïñïýóå íá öÝñåé ìáæß ôïõ óôïí ðåñéïñéóìÝíï ÷þñï ôçò ðüëçò, ïýôå áãñïýò, ïýôå äÝíôñá, ïýôå ...÷ùñÜöéá, áëëÜ ìðïñïýóå íá êïõâáëÞóåé ìáæß ôïõ êÜðïéïí óêýëï, ï ìïíáäéêüò êñßêïò óýíäåóçò ìå ôçí öýóç ðïõ áðï÷ùñéæüôáí.
ÓÞìåñá, ç ðëåéïíüôçôá ôùí áíèñþðùí ðïõ Ý÷ïõí Ýíá êáôïéêßäéï óêýëï, äåí ôïí ÷ñçóéìïðïéïýí ïýôå óôç ìåôáêßíçóç êïðáäéþí, ïýôå óå ìåãÜëåò êõíçãåôéêÝò åîïñìÞóåéò, ïýôå ãéá ôçí öýëáîç ìåãÜëùí åêôÜóåùí ãçò. Óôéò ìÝñåò ìáò ç ÷ñÞóç ôïõ óêýëïõ êáëýðôåé ðåñéóóüôåñï Üëëåò áíÜãêåò, äéáìïñöùìÝíåò áðü ôçí åîÝëéîç ôçò æùÞò ôïõ óýã÷ñïíïõ áíèñþðïõ ôçò ðüëçò. ÅêôñÝöïõìå êáé åêðáéäåýïõìå ôïí óêýëï, ìå Üîïíåò ôï éóïññïðçìÝíï íåõñéêü óýóôçìá, ôïí Þðéï ÷áñáêôÞñá êáé ôçí ðñïóáñìïóôéêüôçôá óôï ðåñéâÜëëïí ôçò ìåãáëïýðïëçò.
Óôçí åðï÷Þ ìáò, ç ...êõíïëïãéêÞ ôÜóç ðïõ åðéêñáôåß, ðåñéïñßæåé ôï ìÝãåèïò ôïõ óêýëïõ (Ýôóé þóôå íá "÷ùñÜåé" óôá äéáìåñßóìáôá ôùí ðïëõêáôïéêéþí), ìåéþíåé ôá Üãñéá êáé åðéèåôéêÜ Ýíóôéêôá (÷ùñßò íá áëëïéþíåé ôïí áõèåíôéêü ôýðï) êáé ðñïóðáèåß ìÝóá áðü åðéëåêôéêÜ ðñïãñÜììáôá åêôñïöÞò íá äçìéïõñãÞóåé ôïí "ôÝëåéï" óêýëï-óýíôñïöï.
ÌÝóá áðü ôçí åíáó÷üëçóç ôïõ áíèñþðïõ ìå ôïí óêýëï, äéáöáßíåôáé, åêôüò áðü ôïí èáõìáóìü ôïõ ãéá áõôü ôï õðÝñï÷ï êáé ðéóôü æþï, êáé ç ôÜóç ôïõ íá "åëÝãîåé" ãåíåôéêÜ áõôü ôï åßäïò, ìå óêïðü ôçí âåëôßùóç ôùí áôáâéóôéêþí éêáíïôÞôùí ôïõ. ÂÝâáéá, ðÜíôïôå áíèñþðéíç åðéèõìßá Þôáí (êáé åßíáé) ç äçìéïõñãßá ôïõ ôÝëåéïõ óêýëïõ ! ÊáôÜ êáéñïýò ðïëëÝò Þôáí ïé ñÜôóåò ðïõ êÝñäéóáí ðñïóùñéíÜ áõôü ôïí ôßôëï. Óýìöùíá ìå ôïõò öáíáôéêïýò õðïóôçñéêôÝò ôïõò, óõãêÝíôñùíáí ìåãÜëï áñéèìü áðü ôéò éêáíüôçôåò ðïõ Ýìöõôá Ý÷åé ï óêýëïò, êáé ðïõ ç ðïëý÷ñïíç åðéëåêôéêÞ åêôñïöÞ êáé ç áíèñþðéíç ðáñÝìâáóç, êáôÜöåñáí íá óõíèÝóïõí.
Óôç ôåëåõôáßá äåêáåôßá ôïõ 20ïõ áéþíá ï "ôÝëåéïò óêýëïò" ãéá ôïõò Áìåñéêáíïýò éäéïêôÞôåò öáßíåôáé íá åßíáé ôï Labrador Retriever. Áðü ôï 1991 ç óõãêåêñéìÝíç ñÜôóá åßíáé ðñþôç óôéò ðñïôéìÞóåéò ôïõ êïéíïý óôçí ÁìåñéêÞ, óõìðÝñáóìá ðïõ âãáßíåé áðü ôïí áñéèìü ôùí åããñáöþí óôá êõíïëüãéá ôïõ åèíéêïý ôïõò ïìßëïõ. Åðß åííÝá ÷ñüíéá óõíÝ÷åéá ôá ËÜìðñáíôïñ åßíáé ç äçìïöéëÝóôåñç áðü ôéò öõëÝò ðïõ áíáãíùñßæåé åðßóçìá ôï American Kennel Club (147). Ìå 154.897 ôÝôïéá óêõëéÜ åããåãñáììÝíá óôï AKC ôï 1999, êáé ìå äåýôåñï ôï "óõããåíéêü" Golden Retriever, óå ìåãÜëç áðüóôáóç (62.652), ôá Labs ìïéÜæåé íá êÝñäéóáí Ýíá ôßôëï ìå èåôéêÜ êáé áñíçôéêÜ åðáêüëïõèá.
Ôï éóïññïðçìÝíï íåõñéêü óýóôçìá ôùí ËÜìðñáíôïñ, ç "åîõðíÜäá" ôïõò êáé ç "Ýöåóç" ðïõ äåß÷íïõí êáôÜ ôçí åêðáßäåõóç êáé ôïí ÷åéñéóìü, ç ðïëý êáëÞ êõíçãåôéêÞ "ìýôç" ðïõ äéáèÝôïõí, êáé ç ðñïóáñìïóôéêüôçôá ðïõ åðéäåéêíýïõí ôüóï óôï áóôéêü, üóï êáé óôï õðáßèñéï ðåñéâÜëëïí, åßíáé ìåñéêïß áðü ôïõò ëüãïõò ðïõ ôá Ýöåñáí óôçí êïñõöÞ.
Áðü ôá óôáôéóôéêÜ óôïé÷åßá ôçò ðåñáóìÝíçò ÷ñïíéÜò (1999) ôïõ êõíïëïãßïõ ôïõ American Kennel Club, âãáßíïõí, üìùò, êé Üëëá óõìðåñÜóìáôá. Êáôáñ÷Þí ï óõíïëéêüò áñéèìüò ôùí ðåñóéíþí åããñáöþí (1999) Þôáí 1.119.620. Áõôü, ðñïóåããéóôéêÜ, áíôéóôïé÷åß óå Ýíá 40 % ôùí êáèáñüáéìùí óêýëùí ðáãêïóìßùò, ìüíï ãéá ôçí ÷ñïíéÜ ôïõ 1999. Ìðïñåß ôá ËÜìðñáíôïñ íá êñáôïýí ôá óêÞðôñá ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá, êÜðïéåò Üëëåò ñÜôóåò üìùò, üðùò ôá ÃåñìáíéêÜ ôóïðáíüóêõëá ð.÷. åìöáíßæïõí ìåéùìÝíï ôïí áñéèìü ôïõò êáôÜ 12,35%. Ìå 8.070 Ãåñìáíéêïýò ðïéìåíéêïýò ëéãüôåñïõò, óå ó÷Ýóç ìå ôï 1998, ç öõëÞ ðáñáìÝíåé äçìïöéëÞò, áöïý äéáôçñåß ôçí ôñßôç èÝóç óôïí áìåñéêáíéêü êáôÜëïãï, Ý÷ïíôáò óýíïëï 57.256 åããñáöþí ãéá ôï 1999. Äýï Üëëåò ñÜôóåò ðïõ åßíáé ÷ñüíéá óôï ôïð ôåí ôïõ AKC, ôá Ðïõíôëò êáé ôá ÑïôâÜúëåñ, åìöáíßæïõí êáèïäéêÝò ôÜóåéò. Ôá Ðïõíôëò (êáíßò) åßíáé óôçí 6ç èÝóç, ìåéùìÝíá êáôÜ 11,71% ìå âÜóç ôï 1998, åíþ ôá ÑïôâÜúëåñ "Ýðåóáí" áðü ôçí 4ç èÝóç (1998) óôçí 8ç (1999) ÷Üíïíôáò ðïóïóôü 24%. Êé Üëëåò ñÜôóåò, áñêåôÜ äçìïöéëÞò êáôÜ ôï ðñüóöáôï ðáñåëèüí, äåß÷íïõí óçìÜäéá ýöåóçò óôéò ðñïôéìÞóåéò ôùí êõíüöéëùí. Ôñáíôá÷ôÜ ðáñáäåßãìáôá áõôÜ ôùí Chow Chows (-30,43%) êáé ôùí óêýëùí Äáëìáôßáò (-52,15%) ðïõ Ýðåóáí áðü ôçí 30ç óôçí 40ç èÝóç.
Ðáñüëç ôçí ìåßùóç ôùí åããñáöþí óå ïñéóìÝíåò ñÜôóåò, ïé åêôñïöåßò ôùí óêýëùí áõôþí èåùñïýí ôï öáéíüìåíï èåôéêü, êáé õðïóôçñßæïõí ðùò ç ìåãÜëç äçìïôéêüôçôá ðïõ áðïêôïýí êÜðïéåò öõëÝò, äçìéïõñãåß ðñïâëÞìáôá êáé Ý÷åé âëáâåñÝò óõíÝðåéåò ãéá ôá ßäéá ôá óêõëéÜ.
Ôá óêõëéÜ Äáëìáôßáò, ôï 1999 åß÷áí 4.652 åããñáöÝò, ôç ÷áìçëüôåñç áðü ôï 1966. Ï Charles Garvin, ðñüåäñïò ôïõ ÁìåñéêÜíéêïõ ïìßëïõ ôçò öõëÞò ëÝåé : "Ëüãù ôçò ôáéíßáò ôïõ Íôßóíåû (101 óêõëéÜ Äáëìáôßáò) ç öõëÞ áðÝêôçóå ìåãÜëï êïéíü. ¸ôóé âñÞêáí ôçí åõêáéñßá êáéñïóêüðïé íá ìðïõí óôçí äéáäéêáóßá åêôñïöÞò êáé ðáñÜãïõí óêõëéÜ óå ìåãÜëï áñéèìü. Ôï öáéíüìåíï üìùò Þôáí ðáñïäéêü. Ï êüóìïò Üñ÷éóå íá "åãêáôáëåßðåé" ôçí öõëÞ, ç ïðïßá Üñ÷éóå í' áíôéìåôùðßæåé ðñïâëÞìáôá ëüãù ôçò áíåîÝëåãêôçò åêôñïöÞò. Ãéá ðáñÜäåéãìá ìïñöïëïãéêÜ ðñïâëÞìáôá, áëëÜ êáé öáéíüìåíá åãêáôÜëåéøçò óêýëùí Äáëìáôßáò ÁõôÜ ôá ìåéùìÝíá íïýìåñá áíôéðñïóùðåýïõí ãéá ìáò ôçí åðéóôñïöÞ óå ìéá ðéï öõóéïëïãéêÞ êáôÜóôáóç.
|
 |